Kwasy Omega – znaczenie i suplementacja

Kwasy Omega – znaczenie i suplementacja

Kwasy tłuszczowe omega-3, omega-6 i omega-9, klasyfikowane jako nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), są niezbędne dla naszego zdrowia. Pomagają zapobiegać wielu chorobom, w tym chorobom serca, cukrzycy i otyłości. Kwasy omega-3 i omega-6 są zaliczane do związków egzogennych, oznacza to, że nie są syntetyzowane przez organizm i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Natomiast kwas omega-9 organizm może być samodzielnie zsyntetyzowany przez organizm, pod warunkiem wystarczającej podaży kwasów omega-3 i omega-6. Należy podkreślić, że każdy z kwasów tłuszczowych  pełni w organizmie odmienną rolę, dlatego kluczowe jest dostarczenie ich w odpowiedniej ilości i proporcjach. Zbyt duża ilość kwasów tłuszczowych omega-6 w diecie może prowadzić do nasilenia stanów zapalnych. Z kolei niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 wpływa niekorzystnie na zdrowie układu krążenia oraz układu nerwowego. By zachować dobre zdrowie, poza doborem odpowiedniej suplementacji, ważna jest zbilansowana dieta, bogata w kwasy tłuszczowe.

Kwasy omega-3

Kwasy omega-3 są korzystne dla zdrowia, ponieważ poprawiają funkcjonowanie układu krwionośnego, działają przeciwzapalnie, zmniejszają tempo rozwoju miażdżycy, oddziałują korzystnie na skórę, stymulują odporność organizmu i zapobiegają nowotworom. Ich naturalnymi źródłami są między innymi tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, tuńczyk, makrela), oleje roślinne, migdały i orzechy włoskie. Wśród kwasów omega-3 wyróżnia się: kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA), kwas dokozaheksaenowy (DHA).

Kwasy omega-6

Rola kwasów omega-6 w organizmie jest często niedoceniana z powodu prozapalnego działania ich metabolitów - eikozanoidów. Kwasy omega-6, takie jak kwas linolowy (LA), kwas gamma-linolenowy (GLA) i kwas arachidonowy (ARA), pełnią jednak wiele ważnych funkcji, takich jak udział w budowie błon komórkowych i regulacja poziomu cholesterolu we krwi. Źródłem tych kwasów są przede wszystkim oleje roślinne (arachidowy, rzepakowy, kokosowy, z pestek winogron), orzechy, nasiona, ryby i nabiał. Właściwe proporcje kwasów omega-6 do omega-3 są kluczowe dla utrzymania zdrowia i zapobiegania chorobom, dlatego warto zadbać o ich odpowiednie zbilansowanie w diecie.

Kwasy omega-9 

Kwasy tłuszczowe omega-9 są jednonienasycone (mają w swojej strukturze chemicznej tylko jedno podwójne wiązanie), to oraz możliwość endogennego pozyskania przez organizm, odróżnia je od wielonienasyceniowych kwasów omega-6 i omega-9. Należą do nich kwas oleinowy i kwas erukowy, które można znaleźć w takich produktach jak oliwa z oliwek, orzeszki ziemne, migdały, orzechy laskowe, olej rzepakowy, a także w tłuszczach zwierzęcych. Kwas erukowy powinien być spożywany w umiarkowanych ilościach ze względu na potencjalne szkodliwe działanie na zdrowie. Kwasy oleinowy wspomaga profilaktykę chorób serca, a także poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci. 

Kiedy suplementować kwasy tłuszczowe?

Suplementacja kwasów tłuszczowych omega-3 może być wskazana w celu zmniejszenia ryzyka chorób serca i udaru mózgu, szczególnie u osób z wysokim ryzykiem ich wystąpienia. Korzystna okaże się także u dzieci i kobiet w ciąży. Właściwa podaż kwasu omega-3 wspiera rozwój mózgu i układu nerwowego. Łagodzi również procesy zapalne w organizmie i wspiera odporność. Jest też kluczowa dla osób na diecie wegetariańskiej, niejedzących ryb. Mają one ograniczoną podaż kwasów omega-3 w pożywieniu, co skutkuje częstymi niedoborami. Z uwagi, iż zapotrzebowanie organizmu ludzkiego na kwasy omega-3, omega-6 i omega-9 różni się w zależności od rodzaju kwasu, należy przestrzegać wytycznych suplementacji, a w razie wątpliwości skontaktować się ze specjalistą.

W jaki sposób suplementować kwasy tłuszczowe? Propozycje preparatów

Zgodnie z najnowszymi polskimi Normami Żywienia Człowieka z 2020 roku, dzienna ilość kwasu alfa-linolenowego (omega-3) w diecie osoby dorosłej powinna wynosić 0,5% E, a ilość kwasu linolowego (omega-6) 4% E. Gdzie E oznacza całość dziennego zapotrzebowania energetycznego organizmu. Dla osoby spożywającej 2000 kcal dziennie będzie to 1g ALA i 9g LA. Dzienna dawka kwasów EPA i DHA (też należących do kwasów omega-3) powinna wynosić 250 mg (lub 2 porcje tłustych ryb tygodniowo), a dla kobiet w ciąży dodatkowo 100-200 mg DHA dziennie. Dzieci poniżej 2 roku życia potrzebują 100 mg DHA dziennie, a powyżej 2 roku życia tyle samo co dorośli. Należy jednak pamiętać, że suplementacja nie powinna zastępować zbilansowanej diety, która powinna być głównym źródłem kwasów omega.

ostatnia zmiana: 27.03.2023 10:03:32